| ಕಿರಣ್ ಪೈ
ಶ್ರಾವಣದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಲೆನಾಡು, ಕರಾವಳಿಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಆರ್ಭಟ ಒಂದು ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗುತ್ತದೆ, ಆದರೂ ಮಳೆ ಇರುತ್ತದೆ. ನನ್ನದು ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ, ನಗರದಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊರಗೊದರೆ ಕಾಡು, ಪ್ರಕೃತಿ, ತುಳುನಾಡಿನ ಸೌಂದರ್ಯ. ಇದು ಅವಾಗ, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 20 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಈಗ ಬಿಡಿ…. ಹೇಳಿ ಪ್ರಯೋಜನ ಇಲ್ಲ.. ಹೆಸರಿಗೆ ಇದ್ದಂತೆ ಪರಿಸರ ಹಾಗೂ ಅದರ ಸೊಬಗು.ಈ ನಡುವೆ ಪರಿಸರ ಪ್ರೇಮಿ, ಸಂಘಟನೆಗಳ ಪರಿಶ್ರಮ, ಹೋರಾಟದಿಂದ ಹಸಿರು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ.
ಈಗಂತೂ ಮಳೆಗಾಲದ ಜೂನ್ ಮಳೆ ನಾಪತ್ತೆ, ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಚಳಿಯೇ ಇಲ್ಲದ ವಾತಾವರಣ …ಡಿಸೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ಅಕಾಲಿಕ ಮಳೆ…ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜೂನ್ ಒಂದು ಮಳೆ ಆರಂಭ ಡೌಟೇ ಇಲ್ಲ, ವ್ಯಾಲಿಡಿಟಿ ಸಪ್ಟೆಂಬರ್ ತನಕ ಫಿಕ್ಸ್ ಶೆಡ್ಯೂಲ್…
ಇರಲಿ, ಡೈರೆಕ್ಟ್ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬರುವ..
ಶ್ರಾವಣದ ಸಮಯ ಅಜ್ಜಿಯ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ, ಮಳೆಗಾಲದ ರಾತ್ರಿ ತಂಗಾಳಿ, ಕಾರ್ಮೋಡವಿದ್ದರೂ ಮಳೆ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಆವಾಗ ಕರೆಂಟ್ ಇರುವುದೇ ಒಂದು ಭಾಗ್ಯ, ಕ್ಯಾಂಡಲ್/ ಚಿಮಣಿಯ ಬೆಳಕಿನ ಆಸರೆಯಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ, ನಂತರ ಊಟ, ನೆರೆಹೊರೆಯ ಗೆಳೆಯರೊಂದಿಗೆ ಹರಟೆ, ಹೊರಗಡೆ ಕಪ್ಪೆ, ಕೀಟಗಳ ಆರ್ಕೇಷ್ಟ್ರಾ. ಆವಾಗ ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯ, ಆದ್ರೆ ಈಗ ಅದ್ಭುತ ನೆನಪು ಕೊಡುತ್ತದೆ.
ಮನೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಹೊಲ ಇರುವುದರಿಂದ ರಾತ್ರಿ ನನ್ನ ಏಕಾಗ್ರತೆ ಅಲ್ಲೇ ಜಾಸ್ತಿ, ಹಗಲಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಹೊಲ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತಿತ್ತು, ಗಮ್ಮತ್ತಿನ ಸಂಗತಿ ಇರುವುದು ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಯಾಕೆ? ಗೊತ್ತಾ…. ಹಾರುವ ಬೆಳಕು, ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಲೈಟ್ಸ್ .. ಯಸ್….ರಾತ್ರಿ ಸಮಯ ಅಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ಬೆಳಕು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು. ಛೇ….ಯಾವುದೇ ಭೂತ, ದೆವ್ವ ಅಲ್ಲ ಮಾರಾಯ್ರೆ, ಅದು ಮಿನುಗುವ ಹುಳ, ಮಿನುಗೆಲೆ, ಅಲಿಯಾಸ್ ಮಿಂಚು ಹುಳ, ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನಲ್ಲಿ ಫೈರ್ ಫ್ಲೈ, ಈ ಲೇಖನದ ನಾಯಕ/ನಾಯಕಿ.
ಮಳೆ ನಿಂತಾಗ ಇವುಗಳ ಗುಂಪು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಮಾಯಾಲೋಕವನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಮೊದಲು ಒಂದು, ಎರಡು ಕಂಡು ಬಂದು, ನಂತರ ಹತ್ತು ಹಲವಾಗಿ ಹೊಲ ತುಂಬಾ ವ್ಯಾಪಿಸಿ, ಜಗಮಗ ಲೈಟಿಂಗ್ ಹಾಕಿದಂತೆ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕಂಡು ನಮ್ಮ ಬಳಗದ ಕೌತುಕದ ನೋಟ. ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಈ ಮರ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬೇರೊಂದು ಕಡೆ ಹಾರಾಟ, ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿನ ಸಭೆಗೆ ಯಾರದೋ ದೃಷ್ಟಿ ಬಿತ್ತು ಎಂಬಂತೆ ಹನಿ ಮಳೆ ಆರಂಭ, ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿನಾಟ ಮುಕ್ತಾಯ, ಮತ್ತೆ ಕತ್ತಲು…ಸ್ತಬ್ಧ, ಅಚ್ಚರಿ….ಮೌನ..
ಕರಾವಳಿಯ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ, ರಾತ್ರಿಯ ವೇಳೆ ಬೆಳುಕು ಬೀರುತ್ತಾ, ಗದ್ದೆ-ತೋಟಗಳಲ್ಲಿ, ಹಾರಾಡುವ ಮಿಂಚು ಹುಳಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಹುಳಗಳು ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರ ಆತ್ಮ ಆಗಿರಬಹುದೆಂದು, ಈ ನಡುವೆ ಕೆಲವು ಗೆಳೆಯರ ವಾರ್ನಿಂಗ್ ಏಯ್, ಇನ್ನು 2 ವಾರಗಳ ಬಳಿಕ ಮಹಾಲಯ (ಪಿತೃ ಪಕ್ಷ) ಅಲ್ವಾ ಮಾರೆ ???
ಅಷ್ಟೇ ಸಾಕು ಸ್ವಲ್ಪ ಬೆವರಿದ ಅನುಭವ. ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಮನೆಯೊಳಕ್ಕೆ ಹಾರುತ್ತಾ ಬರುವ ಮಿಂಚು ಹುಳ ಸದಾ ಕುತೂಹಲದ ಮೂಲ ಕೇಂದ್ರ. ಅದನ್ನು ಹಿಡಿದು, ಬಿಳಿಯ ಬಟ್ಟೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿ ಇಡುವುದು. ಆ ಮಿಂಚು ಹುಳ ಬೆಳಗಿನ ತನಕ ಆ ಬಟ್ಟೆಯ ಗಂಟಿನಲ್ಲೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಅದು ನಾರ್ಮಲ್ ಮಿಂಚುಹುಳ. ಬೆಳಗಿನ ವೇಳೆಗೆ ಆ ಬಟ್ಟೆಯಿಂದ ಕಾಣೆಯಾದರೆ, ಅದು ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರ ಆತ್ಮ ಎಂಬ ಭಾವ – ಇದು ಆಧಾರ ರಹಿತ ಕಲ್ಪನಾ ನಂಬಿಕೆ, ಅಷ್ಟೆ.
ಇಂತಹ ಹೆದರಿಸುವ ಕಥೆಗಳು ಬಾಲ್ಯದ ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಪವರ್ ಕಟ್ ಸಂಧರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೇಳಿ ಭಯಗೊಳ್ಳುವ ಅನುಭವ ಮರೆಯಲು ಅಸಾಧ್ಯ, ಹಗಲಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್, ರಾತ್ರಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಹಾರರ್ ಟೈಮ್ ಪಾಸ್ ಆಗಿತ್ತು, ಯಾರ ಕಥೆ ಎಷ್ಟು ಭಯಾನಕ ಎಂಬುದು ಕುತೂಹಲ. ಒಬ್ಬರ ನಂತರ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಹಾರರ್ ಕಥಾ ಪ್ರವಚನದ ಪಾಳಿ.ಬೇಸಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಿಂಚು ಹುಳ ಕಂಡದ್ದು ಕಡಿಮೆ, ಮಳೆಗಾಲ ಮುಗಿಯೋ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಟಿ, ಶ್ರಾವಣ, ಮಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜಾಸ್ತಿ ಕಾಣ ಸಿಗುತ್ತಿತ್ತು.
ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೇಳೋದಾದರೆ, ಇವು ಬೆಳಕನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಅದ್ಭುತವಾದದ್ದು. ದೇಹದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸದೆ, ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಬೆಳಕಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಮಿಣುಕು ಹುಳುಗಳ ತಾಕತ್ತಿನ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನ ಜಗತ್ತು ಇನ್ನೂ ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ, ಒಂದು ವೇಳೆ ಆ ಫಾರ್ಮುಲಾ ಬೇಧಿಸಿದರೆ, ಈಗಿರುವ ಬಲ್ಬು, ಸಿ.ಎಫ್.ಎಲ್, ಎಲ್.ಇ.ಡಿ, ಟ್ಯೂಬ್ ಲೈಟ್‌ಗಳು ಬೀರುವ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಬಹುದೇನೊ. ಇಂದು ಬಳಸುವ ಬೆಳಕು ಕೊಡುವ ಸಾಧನಗಳು ಬೆಳಕಿನ ಜೊತೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಶಾಖವನ್ನೂ ಉತ್ಪಾದಿಸಿಸುತ್ತದೆ ಅಲ್ಲದೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಅನಾವಶ್ಯಕವಾಗಿ ವ್ಯಯಮಾಡುತ್ತವೆ. ಮಿಣುಕುಹುಳುಗಳು ತಾವು ವ್ಯಯಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯ ಸುಮಾರು ಶೇ. 100ರಷ್ಟನ್ನು ಬೆಳಕಾಗಿ ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು ಸೃಷ್ಟಿಯ ಅದ್ಬುತವೇ ಸರಿ.
ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಬರುವ ಹೊಳಪಿನಿಂದ ತನ್ನ ಸಂಗಾತಿ ಹಾಗೂ ಶತ್ರು/ ಬೇಟೆಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಪೂರ್ಣ ಆಯಸ್ಸು 12-20 ತಿಂಗಳು.ನಮ್ಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಿನುಗೆಲೆ ಹೊಳೆಯುವುದಿಲ್ಲ, ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 7-8 ಪ್ರಭೇದಗಳು ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ.ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಹೊಳೆಯುವ ಶಕ್ತಿ ಪಡೆದಿದೆ, ಎಂದು ಓದಿದ ನೆನಪು.ಇಲ್ಲಿಯ ಮಿಣುಕುಹುಳ ಜೇನಿನಂತೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ, ಕಚ್ಚುವುದಿಲ್ಲ ವಿಷಕಾರಿಯೂ ಅಲ್ಲ, ಚಿಟ್ಟೆ ಯಂತೆ ವೇಗವಾಗಿ ಹಾರುವುದು ಇಲ್ಲ.ಅಮೇರಿಕಾ, ಅಮೆಜಾನ್, ಆಫ್ರಿಕಾ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ. ದುರಂತವೆನೆಂದರೆ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲೂ ಈಗ ಇವುಗಳ ಸಂತತಿ ಮೊದಲಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು.ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಾಲ್ಸುಬಾಯಿ ಹರೀಶ್ಚಂದ್ರಗಡ ಜೈವಿಕ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿ ಇವುಗಳ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಭೇದಗನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಜಗತ್ತಲ್ಲಿ ಮಿನುಗುವ ಶಕ್ತಿ ಇರುವ ಜೀವಿಗಳು ಅನೇಕ ಇವೆ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅಣಬೆಗಳು ಮರವನ್ನು ಪೂರ್ಣ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುತ್ತವೆ, ಇದನ್ನೆನಾದರೂ ರಾತ್ರಿ ನೋಡಿದರೆ ಹೊತ್ತು ಎದೆ ಜಲ್ ಎಂದು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳ್ಳುವುದು ಗ್ಯಾರಂಟಿ. ಭೂಮಿ ಮೇಲೆ ಕಾಣ ಸಿಗುವ ಮಿನುಗುವ ಜೀವಿಗಳ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಕಡಲಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಜೀವಿಗಳು ಜಾಸ್ತಿ, ಆಳ ಸಮುದ್ರದ ಮೀನುಗಳು, ಪಾಚಿ, ಕೆಲ ಜಲಚರ ಗಳಿಗೆ ಮಿನುಗುವ ಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚು. ಅಲ್ಲಿನ ಒತ್ತಡ, ಸಾಂದ್ರತೆ ಇತರ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅವುಗಳ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗಿದೆ, ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಉಡುಪಿ ಹಾಗೂ ಕರಾವಳಿಯ ಕೆಲ ಭಾಗದ ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳು ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತು ಮಿನುಗುವ ಸುದ್ದಿ ಬಂದದ್ದು ತಿಳಿದೇ ಇದೆ. Bioluminesce, ಜೈವದೀಪ್ತಿಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಕಾರಣ ಜೀವಿಗಳು ಹೊಳೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾರಣ.
ಕೊನೆಯ ಭಾಗ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಈ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮಿನುಗುವ ಹುಳಗಳಿಂದ ಮನುಷ್ಯ ಕಲಿಯುವುದು ಏನು? ಕಲಿಯಲು ಏನಾದರೂ ಇದೆಯೇ? ಖಂಡಿತ, ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ತಮ್ಮ ಸಣ್ಣ- ಕನಿಷ್ಟ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ 100% ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಬದುಕುವ ಈ ಜೀವಿಯು ನಮಗೆ ಸದ್ಯದ ವಿಷಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಮಿನುಗಲು ಶಕ್ತಿ ಕೊಡುತ್ತದೆ, ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ತಪ್ಪು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳೋ ಮಾನವನಿಗೆ ಒಗ್ಗಟ್ಟು, ಐಕ್ಯತೆ, ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವನ್ನು ಯೋಗ್ಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ದಾರಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಮಳೆ ಜೋರಾಗಿ ಬಂದಾಗ ಇವು ಎಲ್ಲಿ ಹೋಗುತ್ತವೆ? ಅದೇ ರೀತಿ ಸಂಕಷ್ಟ ಬಂದಾಗ ತೆರೆಯ ಹಿಂದೆ ಮೌನದಿಂದ ಇದ್ದು ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪು ನಿರ್ಣಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ, ಸೂಕ್ತ ಸಮಯ ಬಂದಾಗ ಬೆಳಗುವ ನೀತಿ ಪಾಠ ಕೊಡುವುದಂತೂ ಸತ್ಯ.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಕಗ್ಗತಲಿನ ಭಯದಲ್ಲಿ, ಸೃಷ್ಟಿಯ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಜೀವಿ ಕೊಡುವಂತಹ ಬೆಳಕು, ನಮಗೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ, ಆಶಾವಾದ, ಆಶ್ಚರ್ಯ, ಜಾಗೃತಿಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಕೊಡುವುದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟ.
90ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಇವೆಲ್ಲಾ ಅನೇಕರಿಗೆ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೂ ಆಧುನಿಕ ಜೀವನ ಪದ್ಧತಿಯ ನಡುವೆ ಈ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ನೆನಪು, ಸಂತಸದ ಕ್ಷಣಗಳು ಮರೆಯಬಾರದು ಎಂದು ನೆನಪಿಸುವ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಯತ್ನ.
ನಿಮಗೂ ಬಾಲ್ಯದ ಮಿಣುಕು (ಮಿಂಚು) ಹುಳದ ಅನುಭವ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಮೆಲುಕು ಹಾಕಿ, ನಗರದ ಸ್ನೇಹಿತರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಈಗಿನ ಮಕ್ಕಳು, ಯುವಕರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.